Szacuje się na chwilę obecną, że aż 20% osób leczonych na depresję stanowią osoby w podeszłym wieku. Prognostyki nie są najlepsze – liczba ta będzie rosła, ze względu m.in. na starzenie się społeczeństwa.

Jak wygląda sytuacja związana z depresją u osób starszych? Jak sobie z nią radzić i dlaczego podjęcie leczenia jest tak ważne?

Społeczne postrzeganie depresji

Niestety, jako społeczeństwo mamy ogólnie z depresją problem – wiele z nas ją ma, niezależnie od wieku i głównej przyczyny, lecz spora część chorych w ogóle sobie tego nie uświadamia. Wielu chorych nie chce zrozumieć, że cierpi na depresję. Kolejnym problemem są sposoby “pomagania”, jakie stosują na ogół bliscy. Padają słowa “weź się w garść”, czy też “wszystko będzie dobrze”. Dlaczego to są złe komunikaty i trzeba się ich wystrzegać?

  • “Weź się w garść” – oznacza bagatelizowanie, umniejszanie problemów i lęków osoby chorej, może dawać poczucie, że jej słabość nie jest tolerowana. Osoba ta może czuć, że nie może prosić o pomoc, bo jej zwyczajnie nie dostanie – przecież z punktu widzenia najbliższych “problemu nie ma”.
  • “Wszystko będzie dobrze” – jest to kłamstwo, w które nauczyliśmy się wierzyć. Wierzymy w magiczny punkt, po którym wszystko się zmieni i już nigdy nie będzie źle. To nieprawda. Po pierwsze, osoba w depresji nie wierzy w to, że będzie dobrze, a po drugie, przyczyny tych obaw mogą być bardzo złożone.

Jedną z form leczenia są konsultacje terapeutyczne lub psychiatryczne. Niestety, w starszym pokoleniu jest to nie najlepiej odbierane. Chorzy boją się nieprzyjemnych etykietek, jakie mogą im nadać sąsiedzi, co zniechęci ich do wyjścia z domu i pogłębi samotność.

Najczęstsze przyczyny depresji w podeszłym wieku

  • Samotność. Nadchodzi w życiu człowieka moment, w którym kończy się jego aktywność zawodowa, dzieci stają się samodzielne i odchodzą z domu. Jeśli praca i domowe sprawy były głównymi formami aktywności, pojawia się poczucie osamotnienia.
  • Proces starzenia się. Spadek wydolności i aktywności fizycznej przekłada się na pogorszone postrzeganie siebie. Osoba starsza skupia się na tym, czego już robić nie może, a co z zamiłowaniem robiła w młodym wieku. Dochodzą do tego choroby, w znaczącym stopniu dodatkowo obniżające samodzielność.
  • Świadomość bliskiego końca. Osoby powyżej 60. roku życia mają świadomość, że każde spotkanie z bliskimi w podobnym wieku może być tym ostatnim. A gdy już dojdzie do utraty, jest ona bardzo bolesna. Rodzi m.in. obawy o własną śmierć w najbliższym czasie.
  • Nieprzystosowanie do aktualnych realiów. Osoby starsze często odznaczają się spadającym poziomem otwartości na to, co inne. W połączeniu ze słabnącymi zdolnościami do nauki nowych umiejętności przekłada się to na brak możliwości dopasowania się do nowych czasów. Osoba taka czuje się wówczas “wyrzucona na śmietnik”.
  • Skłonności genetyczne. Na depresję szczególnie narażone są te osoby, które już w młodym wieku borykały się ze skłonnościami do obniżonego nastroju.
  • Działanie niektórych leków. Zdarza się, że część środków farmakologicznych przekłada się na obniżenie nastroju.

Częste objawy depresji

  • Brak energii, szybkie męczenie się nawet przy mało wymagających czynnościach.
  • Urojenia dotyczące dysfunkcji poszczególnych narządów, poczucia winy.
  • Zaburzenia pamięci, snu, łaknienia, koncentracji.
  • Brak zainteresowania codziennymi sprawami, brak zainteresowania dotychczasowymi pasjami.
  • Myśli samobójcze, lęki, poczucie zagrożenia.

depresja u ludzi starszych

Jak przebiega leczenie depresji?

Podstawą są konsultacje z lekarzami prowadzącymi seniora (neurolog, geriatra i inni), w celu ustalenia, jak połączyć leczenie chorób dotychczasowych z leczeniem depresji.

Walka z chorobą może nie wymagać pomocy farmakologicznej, czasem wystarczające mogą być konsultacje z terapeutą. Jeśli to jednak nie pomaga, w grę wchodzi leczenie farmakologiczne wraz z konsultacjami psychiatrycznymi. Osoby starsze mają częste obawy przed psychiatrami, należy zatem wyjaśnić dokładnie, jak może przebiegać wizyta.

Leczenie depresji – gdzie się udać?

Seniorzy zmagający się z depresją często nie chcą poddawać się leczeniu – nie chcą przyjmować dodatkowych leków i boją się konsultacji z nowymi lekarzami – martwią się również często o koszt takiego leczenia. Na szczęście jednak istnieją miejsca, w których personel dokłada starań, by poczuć się możliwie jak w domu. Leczenie depresji we Wrocławiu polega nie tylko na podawaniu leków i konsultacjach, lecz też stopniowym zachęcaniu seniorów do włączenia się w codzienne czynności w otoczeniu osób w podobnym wieku.